Elektrolity i minerały nie tylko dla sportowców.

Jako elektrolity określamy jonową formę minerałów, do których należą sód, potas, magnez, wapń, chlor i fosfor. Każdy z nich ma specyficzną funkcję w organizmie, a niedobór któregokolwiek z nich jest odczuwalny. Ważne jest nie tylko samo istnienie elektrolitów, ale przede wszystkim ich proporcje, które są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. W przeszłości uważano, że elektrolity i minerały są istotne tylko dla sportowców, ale to wynikało z niezrozumienia funkcji fizjologicznych, ponieważ elektrolity i minerały są potrzebne nam wszystkim. Nasze samopoczucie zależy od tego, czy mamy wystarczającą ilość energii, a nasze ciało radzi sobie odpowiednio szybko ze swoimi funkcjami.

Gdzie znajdują się elektrolity i jaka jest ich funkcja?

Nasze ciało składa się z około 60% wody, a elektrolity znajdują się w całym organizmie - we krwi, płynach, w komórkach i wokół nich - w tzw. płynach wewnątrzkomórkowych. Dosłownie każda komórka przenosi elektrolity. Elektrolity otrzymały swoją nazwę, ponieważ są odpowiedzialne za przekazywanie impulsów elektrycznych między komórkami. Są to po prostu minerały, które mają dodatni lub ujemny ładunek elektryczny w wodzie. Elektrolity są niezbędne dla naszego organizmu, ponieważ pomagają regulować reakcje chemiczne i utrzymywać równowagę między płynami wewnątrz i na zewnątrz komórek.

Jaka jest różnica między minerałami a elektrolitami?

Minerały i elektrolity wyglądają podobnie - są to te same pierwiastki, więc czym się różnią? Elektrolity, zwane również jonami, mają dodatni lub ujemny ładunek elektryczny i przemieszczają się do środka i z powrotem z komórek. Ważne elektrolity obecne w naszym organizmie to sód, potas, wapń, magnez, chlorek, wodorowęglan i fosforan. Służą one do przekazywania sygnałów elektrycznych między komórkami. Działają jak posłańcy, którzy przekazują informacje między komórkami. Minerały natomiast są wykorzystywane przez konkretne komórki w organizmie do swojej pracy. Kontrolują pracę mięśni, serca, mózgu, a niedobór minerałów odczuwalny jest bardzo szybko. Pierwszymi objawami są zazwyczaj bóle głowy, zawroty głowy, bóle mięśni, kołatanie serca lub niepokój, zmęczenie i brak energii.

• Elektrolity kontrolują funkcje układu nerwowego - przewodzenie impulsów.
• Pomagają w utrzymywaniu równowagi pH (poziom kwasowości i zasadowości).
• Regulują skurcze mięśni.
• Produkcję maksymalnej siły (przewodzenie sygnałów nerwowych i skurcze mięśni).
• Wzmacniają funkcje poznawcze.
• Zdrowie i funkcje komórek (detoksykacja komórek, nawadnianie i inne).
• Przyczyniają się do regeneracji tkanek.
• Przyczyniają się do zdrowia kości.
• Utrzymanie pH krwi w odpowiednim zakresie.

Elektrolity i ich funkcje. Przy obciążeniu, poceniu się i aktywności fizycznej.

Główne elektrolity to magnez, potas i sód. Sód ma za zadanie regulować ilość wody w organizmie. Oznacza to, że gdy masz nadmiar sodu, zatrzymujesz wodę, a gdy masz go za mało, komórki nie są odpowiednio nawodnione. Ponadto pomaga w transporcie tlenu, dlatego sportowcy wytrzymałościowi uzupełniają elektrolity podczas zawodów. Sód ściśle współpracuje z potasem. Chwila, w której te dwa minerały współpracują, nazywana jest pompą sodowo-potasową. To proces, który równoważy poziom sodu w komórkach i przestrzeni międzykomórkowej. Dla nas oznacza to jedno - ENERGIĘ. Nasze komórki są w tym procesie małymi bateriami i potrzebują tej pompy szczególnie do skurczu mięśni. Jeśli więc masz niedobór sodu lub potasu, impulsy nerwowe nie są aktywowane, co prowadzi do zmęczenia i braku energii. A to prowadzi nas do kolejnego elektrolitu, jakim jest magnez. Ma on wiele zadań, ale działa głównie jako strażnik. Kontroluje wchłanianie sodu.

Jak już wspomniałam, elektrolity mają ogromne znaczenie dla skurczów mięśni. W przypadku niedoboru elektrolitów nie dochodzi do odpowiednich skurczów mięśniowych. Ważne jest zrozumienie, że gdy mówimy o mięśniach, nie chodzi tylko o ramiona czy nogi. Naszym najważniejszym mięśniem jest serce, a elektrolity odgrywają tutaj bardzo ważną rolę. Gdy organizm ma niedobór potasu, serce nie otrzymuje odpowiednich sygnałów do pracy.

Minerały - alkaliczacja, czyli odkwaszanie organizmu za pomocą minerałów.

W naszym ciele utrzymywane jest pewne pH. W zależności od poziomu pH, nasze ciało może być albo kwasotwórcze, albo zasadowe. Choć różnice w wartościach pH są minimalne, mają one naprawdę duże znaczenie dla naszego zdrowia. Mówimy o zasadowości, gdy wartości pH są powyżej 7,4. Poniżej tej wartości możemy już mówić o środowisku kwasotwórczym. Naszym celem jest utrzymywanie zasadowego pH, ponieważ w przeciwnym przypadku tworzymy żyzne podłoże do powstawania wielu chorób. Zaczynają się tworzyć stany zapalne, a następnie zależy już tylko od miejsca, gdzie zapalenie się osiedli. Ta zasada stanowi podstawę medycyny holistycznej, ponieważ rozważamy nasze dolegliwości zdrowotne z perspektywy przyczyny, a nie skutku. W dużej mierze możesz przyczynić się do utrzymania zasadowego środowiska w swoim ciele poprzez odpowiednie odżywianie się. Mogą w tym również znacząco pomóc minerały. Pomagają one utrzymać zasadowe środowisko i równoważą poziom pH.

Jak tracimy elektrolity?

Często słyszymy o elektrolitach w kontekście zawodowych sportowców, więc może się wydawać, że jeśli nie uprawiamy sportu, to tak naprawdę nie potrzebujemy elektrolitów. To jest jednak nieprawda. Jednym z głównych powodów, przez które tracimy elektrolity w ciągu dnia, jest pocenie się. W upalne lato tracimy znaczną ilość elektrolitów przez cały dzień. Z tego powodu elektrolity są odpowiednie nie tylko dla sportowców, ale dla nas wszystkich. Bez względu na to, jak uprawiamy sport, musimy mieć wystarczającą ilość elektrolitów.

W momencie, gdy ćwiczymy, nasze ciało zaczyna się nagrzewać, a elektrolity uwalniają się z naszych komórek poprzez kanały jonowe do gruczołów potowych. Zazwyczaj odczuwamy utratę tych elektrolitów poprzez słony pot. Jednak nasze ciało sygnalizuje niedobór elektrolitów również poprzez ból mięśni, ból głowy lub szybką utratę energii.

Również ważne jest, aby pamiętać o odpowiedniej ilości minerałów w przypadku biegunki lub wymiotów. Znaczna utrata elektrolitów jest również wynikiem spożywania alkoholu. To właśnie dlatego mamy kaca następnego dnia. To nic innego jak niedobór elektrolitów. Jeśli planujesz imprezę, spożyj elektrolity przed spożyciem alkoholu i od razu rano po przebudzeniu. Znacznie złagodzisz objawy kaca. Podobnie jest w przypadku sauny. Jeśli regularnie oddajesz się saunowaniu, stosuj elektrolity przynajmniej w te dni.

Jako główny regulator elektrolitów działają nerki. Pomagają one utrzymać stężenie elektrolitów poprzez filtrację wody i krwi. Następnie elektrolity są albo przywracane do krwi, albo nadmiar jest wydalany wraz z moczem. Im jesteśmy starsi, tym trudniej naszemu organizmowi gospodarować elektrolitami. Dlatego starsi ludzie mają większe ryzyko odwodnienia i muszą uważnie monitorować spożycie płynów. Jednak starsi ludzie nie odczuwają tak wyraźnego pragnienia, które by ich ostrzegało, i może się zdarzyć, że nie zdają sobie sprawy z uczucia pragnienia.

Co powoduje zaburzenie równowagi elektrolitów?

W przypadku elektrolitów nie chodzi tylko o ich konkretną ilość, ale także o ich prawidłowe proporcje. Przykładem mogą być potas i sód. Bez wątpienia potrzebujemy sodu, ale to właśnie wysoki poziom sodu często jest przyczyną wysokiego ciśnienia krwi. W utrzymaniu odpowiedniego poziomu sodu pomaga potas, który jest zdolny kontrolować sod.

Jedną z głównych przyczyn niedoboru elektrolitów jest wspomniane już odwodnienie. Odwodnienie jest bardzo nieprzyjemnym stanem, który postrzegamy jedynie jako niedobór płynów. Jednak nie jest to tak proste. Odwodnienie jest spowodowane przede wszystkim niedoborem konkretnych elektrolitów. W momencie, gdy odczuwamy pragnienie, nasze ciało jest już w długach. To właśnie dlatego odwodnienie często występuje latem, gdy bardzo szybko tracimy dużą ilość elektrolitów.

Jak objawia się niedobór elektrolitów?

• Zatrzymywanie wody w organizmie.
• Wahania ciśnienia krwi.
• Odwapnienie.
• Skurcze mięśniowe i tiki.
• Brak energii i uczucie zmęczenia.
• Nudności, bóle głowy i zawroty głowy.
• Zwiększone pragnienie.
• Nieregularne tętno.
• Zmęczenie.

Bardzo często nierównowaga elektrolitów jest zauważalna w momencie, gdy zaczynamy zatrzymywać większą ilość wody. Elektrolity odpowiadają między innymi za optymalne utrzymanie wody w organizmie. Zatrzymywanie zbyt dużej ilości wody może być oznaką niedoboru elektrolitów.

Dla kogo jest odpowiednie stosowanie elektrolitów?

Elektrolity faktycznie pomagają utrzymać optymalną wydajność układu trawiennego, nerwowego, sercowo-naczyniowego i mięśniowego. Biorąc pod uwagę ten fakt, elektrolity są niezbędnym składnikiem odżywczym dla nas wszystkich. A jest jeszcze dobra wiadomość dla osób cierpiących na częste migreny. Regularne uzupełnianie elektrolitów zmniejsza częstotliwość występowania migren.

• Aktywni i pasywni sportowcy.
• Sportowcy wytrzymałościowi.
• Osoby cierpiące na migreny.
• Osoby z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi (zaburzenia wchłaniania składników odżywczych, biegunki).
• Osoby cierpiące na bóle mięśni.
• Pracownicy fizyczni.
• Sportowcy o orientacji na siłę.

Oczywiście na rynku dostępna jest już cała gama elektrolitów o różnej jakości. Jeśli chodzi o skład, zawsze dobrze jest szukać takich, które są naturalne. Doskonałe mogą być smoothie z zielonych liści, sok pomarańczowy lub na przykład woda kokosowa. Niestety, nie działa to tak, że jeśli pijesz odpowiednią ilość płynów, to masz również odpowiednią ilość elektrolitów. Ważny jest również wybór płynów.

Kiedy dać pierwszeństwo minerałom, a kiedy sięgnąć po elektrolity?

Elektrolity są bardziej odpowiednie podczas uprawiania sportu. Jeśli trenujesz dłużej niż godzinę, warto uzupełniać elektrolity. Dotyczy to każdego wysiłku, który pochłania więcej energii. Są również przydatne w upalne letnie dni, kiedy wszyscy bardziej się pocimy. W takim przypadku nie musisz być sportowcem, a elektrolity tracisz znacznie szybciej.

Minerały z kolei są wykorzystywane przez komórki do pracy mięśni, produkcji hormonów i prawidłowych funkcji mózgu codziennie. Bez względu na to, czy się ruszamy, czy nie. Dlatego uzupełnianie minerałów (szczególnie jeśli już borykasz się z objawami ich niedoboru) jest ważne dla wszystkich i nie musisz być sportowcem zarówno fizycznie, jak i duchowo.

Często można spotkać elektrolity w postaci mniej skoncentrowanych napojów. Same elektrolity są dość słone i prawdopodobnie nie będą smakować zbyt dobrze. Niemniej jednak zalecam unikać tych, w których smak jest na pierwszym miejscu, a elektrolity są zagłuszone cukrem lub innymi sztucznymi słodzikami. Od takich, gdzie słodziki dominują, lepiej trzymaj się z daleka. Dlatego wprowadziliśmy nasze własne minerały i elektrolity, które nie tylko zawierają pełne spektrum minerałów i pierwiastków śladowych, ale także pochodzą ze Wielkiego Jeziora Słonego w Stanach Zjednoczonych, gdzie wszystkie te minerały powstają w sposób naturalny. Jezioro jest bowiem otoczone górami, a woda, która z nich spływa, jest bogata w ponad 70 minerałów i pierwiastków śladowych. Przez specjalną metodę odparowywania wody minerały są bardziej skoncentrowane, a samo jezioro jest bardziej słone niż morze. Pierwiastki są pozyskiwane poprzez odparowywanie za pomocą energii słonecznej. Nie zawierają cukrów ani substancji słodzących - tylko naturalne minerały i elektrolity, które można łatwo dodać do dowolnego napoju.

Veronika Halusková