6 powodów, dla których warto stosować cholinę CDP lub cytykolinę. Pamięć, koncentracja i równowaga psychiczna.
Cholina CDP lub cytykolina jest silnym środkiem nootropowym. Gdybyśmy kilka dekad temu przyjrzeli się nootropikom, prawdopodobnie czulibyśmy się, jakbyśmy oglądali film science fiction. A początki nootropów były trochę jak z filmu. Uważano nawet, że można opracować pigułki zwiększające inteligencję. Teraz wiemy, że leki nootropowe nie mogą tego zrobić. Jednak w dzisiejszym świecie pełnym informacji i presji działania nootropy są przydatne dla każdego z nas. A jednym z najlepszych jest cytykolina.
Co to jest cholina? Dlaczego warto stosować cytykolinę i jak działa na mózg?
Nasz mózg przetwarza tak wiele informacji w ciągu sekundy, których nawet najpotężniejszy komputer na świecie nie byłby w stanie przetworzyć. Składa się z komórek mózgowych, które ulegają degradacji wraz z wiekiem. Co wpływa na rozwój chorób neurodegeneracyjnych. Na zdrowie mózgu duży wpływ może mieć dieta bogata w cholinę, kwasy tłuszczowe omega 3 i przeciwutleniacze. Cholina jest metabolicznym prekursorem acetylocholiny. Neuroprzekaźnik, który był pierwotnie używany przez organizmy jednokomórkowe miliardy lat temu do tworzenia błon komórkowych (warstwy ochronnej komórek). Cholina jest zatem podstawowym składnikiem odżywczym i jako taką możemy ją znaleźć w kilku produktach spożywczych, takich jak żółtka jaj, łosoś, brokuły czy wątroba wołowa. Chociaż jest kluczowym składnikiem odżywczym dla naszego mózgu, często nie mamy tyle choliny, ile potrzebujemy.
I tak na scenę wkracza cytykolina, dzięki której jesteśmy w stanie walczyć z uszkodzeniami komórek mózgowych, ale także wspierać koncentrację, pamięć, motywację i ogólną energię mentalną. Jest to naturalnie występujący związek, który znajduje się w każdej komórce ciała, ale szczególnie jest ważny dla mózgu. Cytykolina osiągnęła całkiem sporo w swojej krótkiej historii. Pierwotnie została opracowana w Japonii jako leczenie wspomagające pacjentów po udarze mózgu i nadal jest podawana osobom z niektórymi chorobami neurodegeneracyjnymi. Nie jest to lek, ale suplement diety, który u takich osób poprawia funkcje poznawcze. Cytykolina składa się z dwóch substancji - choliny i cytydyny. W jelitach cytykolina jest rozkładana na cholinę i cytydynę, gdzie obie są szybko wchłaniane do krwioobiegu. W organizmie cholina i cytydyna ponownie łączą się, tworząc cytykolinę.
Cytykolina jest jednym z prekursorów choliny, która następnie jest odżywką dla ACETYLOCHOLINY. Acetylocholina jest substancją w mózgu, która decyduje o tym, czy potrafimy się skoncentrować, czy rozprasza nas najmniejsze zamieszanie, a także jak szybko jesteśmy w stanie zapamiętać tekst. Mózg młodego człowieka ma zdolność przechowywania ogromnej ilości informacji, co umożliwia acetylocholina. Utrzymuje i wzmacnia połączenia nerwowe odpowiedzialne za szybkie myślenie i reakcje mięśni. Jest ważna w procesach poznawczych, takich jak uwaga, uczenie się i pamięć. Działa jednak również w obwodowej części układu nerwowego, gdzie pełni rolę łącznika między nerwami a mięśniami. Może zwiększyć przepływ krwi do mózgu i stymulować mitochondria (źródło energii komórki) do produkcji większej ilości energ
Wpływ dopaminy na koncentrację i motywację
Nie wymieniłam jeszcze jednej substancji, a jest nią dopamina. Dopamina pozwala nam się uczyć, wpływa na to, jak się czujemy, kontroluje naszą uwagę, ale także zachowanie i motywację, z jaką angażujemy się w codzienne zadania. Po prostu nie byłoby to możliwe bez dopaminy. Podobnie dopamina jest również ważna dla pamięci krótkotrwałej, bez której nawet pamięć długotrwała nie funkcjonowałaby prawidłowo. Wykazano, że dopamina odgrywa kluczową rolę w tworzeniu pamięci epizodycznej.1 Oznacza to, że dopamina może pomóc Ci dokładnie zapamiętać, gdzie poprzedniego dnia zaparkowałeś samochód lub co jadłeś na obiad. Jest to rodzaj zapamiętywania, który zajmuje się percepcją czasoprzestrzenną.
Cytykolina i jej wpływ na mózg
Zanim szczegółowo przedstawię Ci wszystkie działania cytykoliny, pamiętaj, że:
- Poprawia zdolność uczenia się i zapamiętywania nowych informacji.
- Wspiera zdrowie mózgu.
- Chroni komórki mózgowe.
- Ułatwia przetwarzanie i komunikację między komórkami.
- Wzmacnia koncentrację i uwagę.
1.) Wspiera energię mentalną
Mózg jest naszą główną jednostką sterującą, z której instrukcje trafiają do reszty ciała. To taka sterownia, która wydaje polecenia innym organom. Kontroluje trawienie, pracę serca, mowę czy reguluje produkcję hormonów. A jako tak ważna sterownia, ma duże zapotrzebowanie na energię. Zużywa do 20% energii organizmu. Cytykolina jest nootropem, który dostarcza mózgowi tego paliwa i zmusza go do efektywnego wykorzystania go bez stymulantów takich jak kofeina.
2.) Zwiększa koncentrację
Brak choliny skutkuje obniżeniem zdolności poznawczych. Jest to absolutnie najważniejszy składnik odżywczy do konwersji do acetylocholiny. Drugą, nie mniej ważną substancją jest dopamina. W dzisiejszych czasach jesteśmy otoczeni ogromną ilością informacji, które przytłaczają nas przez cały dzień. Wiemy już nawet o wpływie mediów społecznościowych na utrzymanie uwagi. Pod wpływem dopaminy, która fałszywie wynagradza nas za każde sprawdzenie Facebooka czy Instagrama, mamy coraz większe trudności ze skupieniem się na tym, co w danym momencie robimy. Jeśli bezmyślnie podnosisz telefon kilka razy dziennie i po prostu sprawdzasz media społecznościowe, stale zwiększasz poziom dopaminy. Problem polega jednak na tym, że tak szybko, jak poziom dopaminy wzrasta, tak szybko spada jej poziom. A co jest gorsze. Mózg lubi się do tego przyzwyczajać. Niezależnie od tego, czy pracujesz, czytasz, czy się uczysz, sprawia, że nasz umysł jest podzielony na dziesiątki otaczających nas bodźców, a przepływ informacji jest szybszy niż kiedykolwiek wcześniej.
Cytykolina jest doskonałym pomocnikiem w utrzymaniu stanu flow, ponieważ może skupić naszą uwagę na jednym zadaniu i ignorować otaczające go bodźce. I robi to przede wszystkim poprzez zwiększenie poziomu dopaminy. Tak, ta dopamina, która każe nam podnosić telefon i scrollować jeszcze przed pójściem spać. Dzięki cytykolinie w tym momencie naturalnie wytwarzana jest dopamina, która przyczynia się do motywacji i sprawności umysłowej na dłuższy czas.
3.) Poprawia nastrój
Cytykolina zwiększa produkcję nie tylko dopaminy i acetylocholiny, ale także innych neuroprzekaźników, które biorą udział w utrzymaniu naszej równowagi emocjonalnej. A to obejmuje norepinefrynę i serotoninę. W badaniu z 2017 roku cytykolinę podawano pacjentom, u których zdiagnozowano duże zaburzenie depresyjne. Przez sześć tygodni jednej grupie podawano 100 mg cytykoliny dwa razy dziennie. Druga grupa przyjmowała placebo. Po sześciu tygodniach wykazano, że pacjenci, którzy przyjmowali cytykolinę, mieli znacznie lepszy nastrój.2
4.) Zmniejsza poziom stresu
Cytykolina wraz z fosfatydyloseryną (o czym będzie mowa w dalszej części) może obniżać poziom stresu, ale także wpływać na nastrój i zachowanie. Według badań fosfatydyloseryna jest w stanie złagodzić objawy depresji wywołanej stresem.3
5.) Promuje zdrowie mózgu
Cytykolina łatwo przekracza barierę krew-mózg i wykazuje właściwości neuroprotekcyjne. Oznacza to, że może chronić błonę komórkową neuronów, spowalnia śmierć neuronów oraz przyczynia się do ich tworzenia i regeneracji. Z wiekiem błony komórkowe mózgu ulegają degeneracji, a poziom acetylocholiny spada. Jednocześnie pogarsza się pamięć, szybkość myślenia i podejmowania decyzji. Wszystkie te zmiany związane z wiekiem przyczyniają się do rozwoju chorób neurodegeneracyjnych – w tym choroby Alzheimera i demencji. Podczas gdy niedobór dopaminy jest związany z rozwojem choroby Parkinsona, to właśnie neurony produkujące acetylocholinę jako pierwsze ulegają osłabieniu w chorobie Alzheimera.4
6.) Przyczynia się do zdrowia oczu
Podobnie jak chroni nerwy w mózgu, cytykolina ma taki sam wpływ na nerw wzrokowy. W kilku badaniach z udziałem cytykoliny wykazano korzystny wpływ na zdrowie oczu, zwłaszcza w przypadkach krótkowzroczności i jaskry.5
Fosfatydyloseryna
Fosfatydyloseryna jest fosfolipidem występującym we wszystkich komórkach, ale najbardziej skoncentrowana jest w błonach komórek mózgowych i stanowi około 70% masy tkanki nerwowej. Tam pomaga w przechowywaniu, uwalnianiu i aktywności wielu ważnych neuroprzekaźników i ich receptorów. Fosfatydyloseryna pomaga również w komunikacji między komórkami. Ma udowodnione działanie w badaniach w zapobieganiu demencji i zmniejsza spadek funkcji poznawczych związany ze starzeniem. Badania pokazują, że przyjmowanie 100 mg fosfatydyloseryny 3 razy dziennie łagodzi spadek funkcji mózgu związany ze starzeniem się.6,7,8 U zdrowych osób przyjmowanie 400 mg fosfatydyloseryny dziennie poprawia myślenie i pamięć.9
Zioła poprawiające koncentrację i pamięć
Nootropy to nie tylko cytykolina i fosfatydyloseryna, ale nootropy o podobnym działaniu można znaleźć również w królestwie roślin. Są to zioła odległe od nas geograficznie, ale ich wpływ na mózg jest poparty wieloma badaniami.
Pierwszym wartym wspomnienia jest Bacopa monnieri. Ajurwedyjscy uzdrowiciele używali Bacopy jako środka nootropowego na długo przed pojawieniem się tego terminu. Bacopa poprawia sprawność umysłową, ponieważ współdziała z dopaminą i serotoniną. Neuroprzekaźniki, które pomagają komórkom mózgu wysyłać i odbierać wiadomości. 10,11,12 Ponadto chroni zdrowie mózgu podczas starzenia.13
Drugim ziołem, o którym na pewno słyszeliście, zwłaszcza na ukrwienie kończyn, jest Ginkgo biloba. Jest to jedno z najstarszych drzew i nie jest tajemnicą, że wyróżnia się wśród roślin wpływem na ludzki mózg. Wykazuje działanie przeciwzapalne, wspomaga koncentrację, poprawia pamięć, a ponadto jej działanie zostało udokumentowane w kilku badaniach. Ginkgo biloba to prawdziwy skarb dla osób cierpiących na demencję lub chorobę Alzheimera. W badaniach potwierdzono, że poprawia funkcje poznawcze i objawy związane z tymi chorobami u tych osób.14,15
Ostatnim, nie mniej znanym ziołem jest Gotu kola. Podobnie jak ginkgo biloba i bakopa zajmuje bardzo wysokie miejsce na liście nootropów. Poza znaczącym wpływem na pamięć i koncentrację, wzmacnia układ naczyniowy i pomaga lepiej radzić sobie ze stresem.
Obie substancje oraz wspomniane zioła zawarliśmy w nowym Neurohacker Dopamine Upgrade, dzięki czemu możesz osiągnąć swój pełny potencjał w pracy lub szkole.
- Zwiększa sprawność umysłową i fizyczną.
- Zwiększa koncentrację.
- Poprawia funkcje poznawcze – pamięć.
- Nie zawiera kofeiny - efekt jest długotrwały i stabilny bez burnout. Możesz go używać o dowolnej porze dnia.
- Wzmacnia koncentrację przez cały dzień.
Dodatkowo wzbogaciliśmy Neurohacker o Acetylo-L-tyrozynę, która również przyczynia się do lepszej koncentracji. Neurohacker jest odpowiedni dla studentów, osób pracujących umysłowo, osób starszych jako profilaktyka chorób neurodegeneracyjnych, ale także dla tych, którzy mają problemy z koncentracją, pamięcią czy równowagą psychiczną. Nie zawiera kofeiny, a działanie zawartych w niej substancji zostało potwierdzone licznymi badaniami na przestrzeni lat.
Veronika Halusková
1. NAKAZAKI, Eri, Eunice Mah MAH, Kristen SANOSHY, Danielle CITROLO a Fumiko WATANABE. Citicoline and Memory Function in Healthy Older Adults: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Clinical Trial. 2021.
2. ROOHI-AZIZI, Mahtab, Somaye ARABZADEH, Meysam AMIDFAR, Samrand S SALIMI, Mohammad REZA ZARINDAST, Ali TALAEI a Shahin AKHONDZADEH. Citicoline Combination Therapy for Major Depressive Disorder: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. 2017.
3. MAGGIONI, M, G B PICOTTI, G P BONDIOLOTTI, A PANERAI, T CENACCHI, P NOBILE a F BRAMBILLA. Effects of phosphatidylserine therapy in geriatric patients with depressive disorders. 1990.
4. ALVAREZ, X A, R MOUZO, V PICHEL, et al. Double-blind placebo-controlled study with citicoline in APOE genotyped Alzheimer's disease patients. Effects on cognitive performance, brain bioelectrical activity and cerebral perfusion. 1999.
5. JÜNEMANN, Anselm G M, P GRIEB a R REJDAK. The role of citicoline in glaucoma. 2021.
6. ENGEL, R R, W SATZGER, W GÜNTHER, N KATHMANN, D BOVE, S GERKE, U MÜNCH a H HIPPIUS. Double-blind cross-over study of phosphatidylserine vs. placebo in patients with early dementia of the Alzheimer type. 1992.
7. CROOK, T, W PETRIE, C WELLS a D C MASSARI. Effects of phosphatidylserine in Alzheimer's disease. 1992.
8. KLINKHAMMER, P, B SZELIES a W.D HEISS. Effect of Phosphatidylserine on Cerebral Glucose Metabolism in Alzheimer's Disease. 1990.
9. KATO-KATAOKA, Akito, Masashi SAKAI, Rika EBINA, Chiaki NONAKA, Tsuguyoshi ASANO a Takashi MIJAMORI. Soybean-derived phosphatidylserine improves memory function of the elderly Japanese subjects with memory complaints. 2010.
10. BENSON, Sarah, Luke A DOWNEY, Con STOUGH, Mark WETHERELL, Andrea ZANGARA a Andrew SCHOLEY. An acute, double-blind, placebo-controlled cross-over study of 320 mg and 640 mg doses of Bacopa monnieri (CDRI 08) on multitasking stress reactivity and mood. 2013.
11. PETH-NUI, Tatimah, Jintanaporn WATTANATHORN, Supaporn MUCHIMAPURA, Terdthai TONG-UN, Nawanant PIYAVHATKUL, Poonsri RANGSEEKAJEE, Kornkanok INGKANINAN a Sakchai VITTAYA-AREEKUL. Effects of 12-Week Bacopa monnieri Consumption on Attention, Cognitive Processing, Working Memory, and Functions of Both Cholinergic and Monoaminergic Systems in Healthy Elderly Volunteers. 2012.
12. CALABRESE, Carlo, William L. GREGORY, Michael LEO, Dale KRAEMER, Kerry BONE a Barry OKEN. Effects of a Standardized Bacopa monnieri Extract on Cognitive Performance, Anxiety, and Depression in the Elderly: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. 2008.
13. ABDUL MANAP, Aimi Syamima, Shantini VIJAYABALAN, Priya MADHAVAN, et al. Bacopa monnieri, a Neuroprotective Lead in Alzheimer Disease: A Review on Its Properties, Mechanisms of Action, and Preclinical and Clinical Studies. 2019.
14. YANG, Guoyan, Yuyi WANG, Jin SUN, Kang ZHANG a Jianping LIU. Ginkgo Biloba for Mild Cognitive Impairment and Alzheimer's Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. 2016.
15. SAVASKAN, Egemen, Heiko MUELLER, Robert HOERR, Armin VON GUNTEN a Serge GAUTHIER. Treatment effects of Ginkgo biloba extract EGb 761® on the spectrum of behavioral and psychological symptoms of dementia: meta-analysis of randomized controlled trials. 2017.